Ý nghĩa bức họa đám cưới chuột trên gốm sứ Bát Tràng

“Đám cưới chuột” là bức tranh nổi tiếng của dòng tranh dân gian Đông Hồ được các nghệ nhân và thợ thủ công Bát Tràng yêu thích, họa lại trên các tác phẩm gốm sứ như: tranh sứ, chum rượu, tranh đĩa trang trí…Điều này khiến rất nhiều du khách và khách hàng tới thăm quan, tìm hiểu, lựa chọn các sản phẩm gốm sứ của làng cổ ngạc nhiên, thích thú.

"Đám cưới chuột" là bức họa nổi tiếng của làng tranh Đông Hồ được các nghệ nhân và thợ thủ công Bát Tràng họa lại trên gốm sứ

Tuy vậy, không mấy ai hiểu ý nghĩa thực sự của bức tranh này. Nhân năm Canh Tý- năm con chuột vàng, chúng ta cùng tìm hiểu vì sao bức tranh dân gian nổi tiếng của Đông Hồ lại được các nghệ nhân Bát Tràng chọn họa lại trên các tác phẩm gốm sứ và ý nghĩa thực sự của bức họa “Đám cưới chuột”!

Không chỉ họa lại trên chum rượu mà tác phẩm còn được thể hiện trên tranh đĩa với sắc màu tươi tắn. Vậy ý nghĩa thực sự của bức họa là gì?

Cũng giống như rất nhiều các tác phẩm độc đáo khác về Hà Nội, về văn hóa và các lĩnh vực khác của đời sống, bức tranh dân gian Đông Hồ “Đám cưới chuột” cũng được các nghệ nhân và thợ thủ công làng nghề Bát Tràng đưa vào các tác phẩm gốm sứ qua đôi bàn tay tài nghệ của những người thợ vẽ. Tương tự, rất nhiều các đề tài thú vị từ tranh Đông Hồ cũng được chọn như: “Hứng dừa”, “Đánh ghen”, “Chơi đu”, “Đàn lợn” …

Cũng như nhiều tác phẩm tranh Đông Hồ khác, bức "Đám cưới chuột" là cảm hứng cho nhiều loại hình nghệ thuật dân gian và đây là bức họa thể hiện trên đèn tinh dầu

Nếu vẽ rồng, lân, phượng thì các nghệ nhân vẽ phải tuân thủ những nét cơ bản và đôi khi phụ thuộc vào hình mẫu sẵn có bởi đó là những linh vật đã có từ thời xa xưa và nay chỉ còn tồn tại trong thế giới tâm linh, trong tín ngưỡng dân gian hoặc với sự tưởng tượng siêu thực. Còn với những chú chuột, chú mèo, chú chim… góp mặt trong bức họa “Đám cưới chuột” thì nét vẽ linh hoạt, sống động và cuốn hút bởi đó là những loài vật có thật, tồn tại xung quanh chúng ta, không khó khăn để tìm hiểu hay hình dung ra các tư thế, hoạt động của chúng.

Không chỉ trên tranh mà trong các bức tượng gốm sứ, hình ảnh chú chuột luôn sinh động, linh hoạt và đáng yêu

Rất nhiều người nghĩ rằng đó đơn thuần chỉ là bức tranh nhân cách hóa về loài vật thông qua chú chuột nhưng thực sự đằng sau đó là cả một câu chuyện đắng đót về kiếp người và kiếp nhân sinh trong thời phong kiến suy thoái. Những người nông dân chân lấm tay bùn luôn bị áp bức bóc lột và chịu đựng rất nhiều sự nhiễu nhương, đè đầu cưỡi cổ của giai cấp thống trị, đến nỗi, ngay cả với những sinh hoạt đời sống bình thường như tổ chức một đám cưới, muốn được yên thân cũng phải cống nạp.

"Đám cưới chuột" là bức họa mang tính châm biếm phê phán hiện thực xã hội hậu phong kiến thối nát thời bấy giờ thông qua hình ảnh những chú chuột

Hình ảnh chú chuột bé nhỏ, lấm lét, hằng ngày cũng là kẻ thù không đội trời chung với người nông dân do đặc tính đục khoét bỗng nhiên được mang ra ví von với thân phận con người hằng ngày nơm nớp bao nỗi lo sợ. Mèo vốn là kẻ thù không đội trời chung bởi luôn săn đuổi ăn thịt chuột được đặt vào vị trí thống trị, béo tròn, phè phỡn, nhởn nhơ nhận sự cống nạp của lũ chuột.

Không chỉ Bát Tràng mà nhiều nơi trên đất Việt Nam bức họa nổi tiếng trên cũng được chọn để họa lại trên các sản phẩm gốm sứ

Chúng ta cùng ngắm nghía một số hình ảnh các sản phẩm gốm sứ Bát Tràng có họa tiết trang trí được họa lại từ bức tranh “Đám cưới chuột” mà chúng tôi sưu tầm trên các gian hàng online của gốm sứ Bát Tràng. Nếu bạn quan tâm và yêu thích các sản phẩm gốm sứ này thì liên hệ trực tiếp với gian hàng khi gõ cụm từ cần tìm về sản phẩm nhé!

Chú chuột ngày nay trong các tác phẩm gốm sứ Bát Tràng luôn có tạo hình sống động, màu sắc và hoa văn phóng khoáng mang sự cách điệu rõ nét

Năm Canh Tý 2020 - năm chú Chuột Vàng thống lĩnh các nghệ nhân khắp nơi còn khoác cho chú những bộ cánh vàng óng thật đẹp mắt, có những chú lên tới hàng trăm triệu bởi được làm bằng vàng ròng nguyên chất

Thương Kiều