Ấm tích Bát Tràng và lịch sử hình thành chiếc giỏ tích

Từ xa xưa nhân dân ta chỉ quen dùng chiếc giỏ tích đan từ tre bởi cây tre gắn bó và quen thuộc với mọi người dân quê. Sau đó, cây mây được phát hiện và đưa vào sử dụng thì bà con dùng mây để đan lát, làm giỏ tích.

Chiếc giỏ ủ tích là vật không thể thiếu bên cạnh chiếc ấm tích gốm sứ Bát Tràng và ngày càng được thiết kế đẹp hơn

Sau này, cùng với sự phát triển của đời sống thì người ta dùng nhựa để làm giỏ tích. Có khi làm nhựa giả mây, hoặc nhựa giả sơn mài. Nhiều nơi bà con tận dụng cả quả dừa khô để làm giỏ tích nom khá độc đáo. Rồi tận dụng cả gỗ dừa để chế giỏ tích.

Những quả dừa khô cũng được tận dụng để thiết kế nên những chiếc ủ tích độc đáo

Chiếc ruột tích nhồi bên trong lớp vỏ tích bọc ngoài để ủ cho tích nước luôn được ấm nóng suốt mùa đông giá lạnh hay làm cho chè xanh và các loại trà thảo mộc được ngon và ấm nóng suốt cả ngày cũng được thay đổi theo thời gian: ban đầu là tận dụng rơm khô nhồi vào, quấn quanh và nẹn bằng một lớp vỏ bọc; sau thì dùng bông, dùng mút, dùng bọt biển, dùng vải cũ, vải vụn thải ra, làm sạch, phơi khô nhét vào làm ruột tích…

Lớp ruột tích bên trong có chức năng giữ nhiệt cũng thay đổi theo thời gian với các chất liệu khác nhau

Cũng như chiếc ấm tích gốm sứ của Bát Tràng nói riêng và những chiếc ấm tích gốm sứ tại các làng nghề gốm sứ truyền thống trên đất nước VN nói riêng người ta không xác định được chính xác ngày giờ ra đời của nó. Đây được xem là bởi thói quen ngày xưa các cụ không quen ghi chép, phần vì đặc trưng công việc truyền thống cầm tay chỉ việc, tập trung vào lao động sản xuất nên rất nhiều sản phẩm ra đời, đáp ứng nhu cầu đời sống và gắn bó với đời sống nhân dân nhưng lại không có nguồn tư liệu về sự ra đời của nó.

Rất nhiều chiếc giỏ tích với các chất liệu và thiết kế kiểu cách khác nhau ra đời nhưng dường như chúng ta vẫn quên việc ghi lại lịch sử ra đời và hình thành của nó. Bởi biết đâu đó sau này con cháu chúng ta lại cần tới

Chiếc giỏ tích cũng vậy, sẽ rất khó khăn để xác định được chính xác khoảng thời gian nó ra đời nhưng theo các nguồn tài liệu và đặc biệt là thông tin từ các làng nghề truyền thống có lịch sử lâu đời về nghề đan lát tre- mây thì chiếc giỏ tích có lịch sử lâu đời nhất được xác định ở thời điểm hiện tại là những chiếc giỏ tre- giành tích được thực hiện tại làng Gôi, Nam Định, chúng có chừng ngót nghét 100 năm tuổi.

Bên cạnh giỏ tích tre, mây, nhựa thì còn có những loại khác như nhựa giả mây, nhựa sơn mài, gỗ sơn mài...

Chúng ta cùng ngắm nghía một số mẫu giành tích hay giờ đây gọi là giỏ tích, “phụ kiện” ủ ấm cho chiếc ấm tích gốm sứ Bát Tràng nói riêng và các loại ấm tích gốm sứ được sản xuất ở nhiều nơi trên đất nước ta nói chung để cùng thưởng thức ly trà ấm nóng, ngâm ngợi sự đời và thảnh thơi đón những ngày mới sẽ tới với bộn bề đời sống nhé!

Chiếc giỏ tre hay giành tích là vật dụng rất quen thuộc với mỗi người dân quê VN từ xưa tới nay

Bên cạnh kiểu dáng, chất liệu thì chiếc giỏ tích còn được trang trí hoa văn bắt mắt và theo xu hướng đời sống

Thương Thương- Ảnh: st